Мамалыга па-румынску

Упершыню паспрабавала гэту кукурузную кашу ў Малдове. Шчыра прызнаюся – ніякіх асаблівых эмоцый страва не выклікала. Таму, калі падчас адпачынку ў Румыніі мае сябры штодзень паядалі па дзве порцыі мамалыгі, я толькі са здзіўленнем паглядала ў іх бок. Аднойчы цікаўнасць перамагла маю адчужанасць, і я паспрабавала гэту кашу з брынзай і смятанай. Была прыемна ўражана і адразу захацела даведацца рэцэпт.

У кафэ, дзе наша кампанія звычайна снедала, маю рускую мову абслугоўваючы персанал разумець адмаўляўся. Французскі, які, дарэчы, разам з румынскім належыць да раманскай моўнай групы, жыхары курортнага мястэчка Эйфарыя-Сюд таксама не ведалі. Дапамог выпадак.

Неяк на пляжы да нас падышла жанчына сталага ўзросту. Яна назвалася Марыяй і сказала, што вельмі хоча пагутарыць па-руску, бо даўно ні з кім не размаўляла на роднай мове. Пра сябе Марыя расказала, што яна – ліпаванка. Так у Румыніі называюць старавераў - перасяленцаў з колішняй Расійскай імперыі. Ліпаване кампактна сяліліся (пачынаючы яшчэ з 18 стагоддзя!) і жылі ў дэльце Дуная. З цягам часу яны асіміляваліся з мясцовым насельніцвам, хаця веру і традыцыі стараюцца захоўваць. Так, дачка Марыі Алена добра разумее рускую мову, але гаварыць амаль не можа, бо не мае слоўнікавага запасу. А ўнучка Хрыстына, якой на той час было гадоў дзесяць, і не разумела мовы, і тым больш не ведала ніводнага слова.

Марыя і расказала мне, як правільна гатаваць мамалыгу, каб яна была мяккая і пышная.

Справа ў тым, што страву з кукурузы ў ранейшыя часы гатавалі пераважна ў печках. Кукурузная крупа суткі, а то і болей парылася ў цаганку за пячной закрыўкай. Паколькі краіна паўднёвая, то такіе печкі будавалі на падворку, а не ў хаце, дзе румыны ратаваліся ад летняй спёкі. У нашых умовах адпаведную страву прыгатаваць складана. Але мая знаёмая ліпаванка расказала мне пару сакрэтаў. Вось цяпер з вамі і падзялюся імі.

Варыць мамалыгу яна пачынала на вадзе. У 0,7 літра вады пры закіпанні асцярожна размешваючы, каб не ўтварылася камячкоў, засыпала 250 грам кукурузнай крупы. Варыць яе трэба на павольным агні, увесь час перамешваючы, да загусцення. Затым паступова, ізноў жа перамешваючы, дадаём 0,7 літра малака. Калі ўтвараецца аднародная маса, пераліваем яе ў керамічны гаршчок, папярэдне змазаны маслам, і закрыўшы накрыўкай, ставім ў духоўку газавай пліты на гадзіну. Соль, спецыі, алей, масла – усё гэта дадаецца ў мамалыгу пасля гатоўнасці.

У мяне ёсць некалькі керамічных гаршкоў работы майстра-ганчара Сяргея Нагаева. Ведаючы, што Сяргей вырабляе сваю прадукцыю з натуральнай крэўскай гліны па старажытных тэхналогіях, давяраю і гэтаму натуральнаму посуду без розных хімічных дамешкаў. А стравы ў нагаеўскіх гаршочках атрымліваюцца надзвычай смачныя, сакавітыя і да ўсяго – карысныя.

Традыцыйна да мамалыгі ў Румыніі падаецца брынза і гювеч. Пра сыр брынзу, мяркую, ведаюць усе. А вось, што такое гювеч? Гэта рагу з агародніны, дзе абавязкова павінны быць цыбуля, морква, баклажаны, чырвоны і салодкі балгарскі перац, таматы, спецыі. Часта туды дадаюць мяса. А вось без чаго мамалыга не мамалыга, гэта часночнае масла. Ім паліваюць страву, падаючы на стол. Рыхтуецца вельмі проста: на патэльні распускаем 100 г масла і заліваем ім 5 - 7 дробна пацёртых зубчыкаў часнаку.

Неаднаразова падчас турыстычных паездак па Румыніі чула ад экскурсаводаў пра тое, якая карысная і дыетычная страва мамалыга. Адзін наш гід нават зачытаў вынікі даследаванняў, праведзеных румынскімі стаматолагамі. У часы дыктатара Чаушэску народ жыў вельмі бедна, харчаваліся фактычна кукурузнымі стравамі, бо гэта расліна тут самая ўраджайная і непатрабавальная ў сэнсе агратэхніі. Як высветлілася, румыны амаль не мелі праблем з карыесам. Сакрэт просты – у кукурузе, якая была асноўнай на румынскім стале стравай, вельмі шмат калія, фосфару, магнія і вітамінаў В, С, РР. А яшчэ ў кукурузе, праўда ў мікрадозах, утрымліваецца сапраўднае золата, прычым у форме, якую добра ўсвайвае чалавечы арганізм! Так-так! Нездарма яе некалі назвалі царыцай палёў.

У маёй сям’і мамалыгу кожны ўжывае па-свойму. Некаму падабаецца яе паліваць смятанай, некаму часночным маслам, нехта брынзу крышыць, а нехта есць у прыкуску. Калі дзеці былі малымі, то часта кукурузную пыхкую кашу палівалі варэннем або мёдам. Выбірайце, як вам больш даспадобы. І смачна есці!

Ала СТРАШЫНСКАЯ.

Фота аўтара.